Savitri ile Satyavan'ın Aşk Hikayesi

Hintlilerin en meşhur destanlarından biri olan Mahabharata destanında; Yudhishthira, ermiş Markandeya'ya tarihte Draupadi gibi bir kadın daha olup olmadığını sorar. Bunun üzerine ermiş Markandeya, Mahabharata'nın Varna Parva bölümünde, Savitri ile Satyavan'nın bu öyküsünü anlatır:

Efsaneye göre Madra Kralı Asvapati ile karısı Malavi'nin uzun bir süre çocukları olmadı. Bu yüzden kral ve kraliçe her sabah Güneş Tanrıçası Savitr'ye dualar ettiler. Yıllar sonra duaları kabul oldu ve doğan kız çocuklarına Savitri ismini verdiler. Bu kız bir tanrıça kadar güzel ve alımlıydı.

Evlilik çağına gelince babası onu uygun bir gençle evlendirmek istedi fakat krallıktaki gençler Savitri'nin güzelliği karşısında kendilerini yetersiz hissederek onunla evlenmek istemediler. Bu yüzden kral, kızına diğer krallıkları dolaşmasını ve kendine uygun bir eş seçmesini söyledi. Savitri babasının bu istediği üzerine diğer krallıkları dolaşmaya başladı. Bu gezi sırasında ormanda çileci bir ailenin oğlu olan Satyavan'a rastladı ve ona aşık oldu. Aslında bu gencin babası Dyumatsena, eskiden Salva Krallığının kralıydı. Fakat krallığıyla birlikte görme yetisini de kaybetmiş ve ailesiyle birlikte bu ormanda yaşamaya başlamışlardı.

Savitri Satyavan ile evlenmek istediğini babasına bildirdi fakat orada bulunan ermiş Narada bu gencin sadece bir yıllık ömrü kaldığını, bu yüzden evliliğin uygun olmadığını söyledi. Buna rağmen Savitri kararından vazgeçmedi. Babası ve annesiyle birlikte Satyavan'ın yaşadığı ormana gittiler. Kral kızını onlara gelin olarak vermek istediğini söyledi. Dyumatsena, Savitri'nin bir prenses olduğunu ve orman hayatının onun için uygun olmadığını söylese de Savitri bütün bu zorluklara razı olduğu için evlilikleri onaylandı. Satyavan ile evlenen Savitri bütün ihtişamlı elbiselerini ve takılarını bırakarak orman hayatına uygun bir şekilde giyindi ve yeni ailesiyle birlikte ormanda yaşamaya başladı. Savitri evliliğinde mutlu olmasına rağmen bir türlü aklından ermiş Narada'nın kehanetini çıkaramıyordu.

Birinci yılın sonlarına doğru Savitri bu kehanetin gerçekleşeceğinden dolayı çok tedirgindi. Kocasının ölümünden 3 gün önce ağır bir oruca başladı ve son gün eşiyle birlikte ormana gitmek için kayınpederinden izin istedi. Dyumatsene daha önce hiçbir istekte bulunmayan gelininin bu istediğini kabul etti. 

Savitri kocasıyla birlikte ormanda gezip meyve topladı. Sonra Satyavan odun keserken birden başının ağrıdığını ve halsizleştiğini söyleyerek başını karısının kucağına koydu ve oracıkta vefat etti. O sırada Ölüm Tanrısı Yama, elinde ölüleri çekip götürdüğü bir ip ile ortaya çıktı. Elindeki ipi Satyavan'ın boynuna dolayıp ruhunu çekip aldı. Savitri de Tanrı Yama'nın peşinden yürümeye başladı. Tanrı, onu takip etmemesini ve gidip kocasının cenazesiyle ilgilenmesini söylese de Savitri onu dinlemedi ve kocasının hayatını bağışlaması için ona bilgece açıklamalar yaparak takip etmeye devam etti. Savitri'nin sözleri Ölüm Tanrısını oldukça etkilemişti. Savitri'nin her iltifatı ve akıllıca yaptığı  Dharma açıklamalarından sonra ona kocasının canı dışında bir dilekte bulunmasını söyledi. Savitri'nin ilk dileği kör olan kayınpederinin gözlerinin açılmasıydı. Ölüm Tanrısı Yama bu dileği kabul etti ve geri dönmesini istedi. Fakat Savitri bilgece açıklamalarına devam etti ve ikinci bir dilek hakkı kazanınca kayınpederinin kaybettiği krallığını tekrar kazanmasını istedi. Bu dileğini de kabul eden Tanrı Yama ona tekrar geri dönmesini söylese de Savitri vazgeçmedi ve Tanrı'ya iltifatlarda bulundu. Savitri'nin sözlerinden çok etkilenen Tanrı Yama, ona kocasının canı dışında bir dilek hakkı daha verdi. Savitri, bu sefer de babasının kendisinden başka çocuğu olmadığı için ona soyunu devam ettirecek yüz oğul vermesini istedi. Bu dileği de kabul edildikten sonra tekrar geri dönmesi istense de Savitri bilgece açıklamalarına devam ederek bir dilek hakkı daha kazandı. Dördüncü dilek olarak ise kendi soyunun devamı için kocası Satyavan'dan olan yüz oğul istedi. Tanrı Yama, bu dileğini de gerçekleştireceğini ve artık geri dönmesi gerektiğini söyledi. Fakat Savitri kabul edilen bu dileğin ancak eşinin canı bağışlanırsa gerçekleşebileceğini söyleyerek Ölüm Tanrısından eşinin canını bağışlamasını istedi. Tanrı Yama, Savitri'nin bu son dileğini de kabul etti ve onu kutsadı. Böylece Savitri sadakati ve bilgisiyle kocasını ve diğer aile üyelerini de kurtardı.

Vat Savitri Puja

Bu ritüel Gucarat, Madya Pradesh, Bihar, Haryana, Pencap, Uttar Pradesh ve Karnataka eyaletlerinde kutlanan bir bayramdır. Bu bayramda kadınlar kocalarının uzun ve sağlıklı yaşamaları için dua ederler. Bu ritüelin kaynağında ise sadakati ve cesaretiyle kocasını ölümden kurtaran Savitri'nin efsanesi vardır.

Hintli kadınlar bu günde (Haziran- Temmuz aylarında) erkenden kalkıp banyo yapar, yeni kıyafetler giyer, bileziklerini ve takılarını takarlar ve saçlarına bindu sürerek süslenirler. Kocalarının sağlığı ve refahı için 3 gün oruç tutarlar. Ayrıca Savitri'nin bir erkarnasyonu olduğunu düşündükleri için Banyan ağacına ibadet ederler. Geleneklere göre Banyan ağacına kutsal Ganga suyu dökerler ve ağacın etrafına sarı veya kırmızı ipler dolayarak 108 defa dönerler. Daha sonra pirinç, bakliyat, meyve ve çiçekler sunarlar. 

Aslında Banyan ağacı Hindu Tanrı Üçlemesi Trimurti'yi simgelemektedir. Yani ağacın kökleri Brahma'yı, gövdesi Vishnu'yu ve dalları da Shiva'yı temsil eder. Ağacın tamamı ise Savitri ile özdeşleştirilir.

Ayrıca Hintli kadınlar bu bayramda evlerinde sandal ağacı ezmesi veya zerdeçal kullanarak bir tabak veya kalıp üzerine bir banyan ağacı resmi çizerler. Dualar 3 gün boyunca bu banyan ağacı resmine yapılır. Bu günde özel yemekler de hazırlanır. Dördüncü gün, Savitri'ye dualar edildikten sonra oruç açılır. Birçok kişi bu bayram döneminde fakirlere yiyecek, kıyafet ve para yardımında bulunur.