Hint Tapınakları ve Efsaneleri

    Hindistan birçok din ve mezhebin yüzyıllardır iç içe yaşadığı,bir dinler ülkesidir.Bu durum Hindistan'ı çok renkli ve ilgi çekici kılıyor.Doğal olarak bu çeşitlilik yaşamlarına ve inançlarının bir parçası olan tapınaklarına da yansıyor.Her şeyde olduğu gibi tapınaklar da süslü ve rengarenk.Hindu inancında tapınakları ziyaret etme zorunluluğu yok.Yine de Hindu toplumu için bu tapınaklar büyük önem taşıyor.Ayrıca antik kutsal hikaye ve efsaneleriyle de dikkat çekiyorlar.


Tac Mahal



Tac Mahal/Hindistan-Agra

     1631-1654 yıllarında Agra'da inşa edilmiştir. Şah Cihan'ın ölen karısı Mümtaz Mahal için yaptırılmış bir anıt mezardır. Yapımında farklı ülkelerden getirilen 20 bin kadar işçi çalışmıştır. Mimar Sinan'ın talebelerinden Mehmet İsa Efendi ve hattat Serdar Efendi de bu kadroda yer alan isimlerdendir.
   *Şah Cihan'ın eşi Mümtaz Mahal, 14. çocuğunu doğururken ölür. Bu kayıptan çok etkilenen Şah Cihan 2 sene yas tutar. Her şeyden elini ayağını çeker ve mimariye yönelir. Karısına beslediği sevginin büyüklüğünü, bütün dünyaya kanıtlamak isteyen Şah Cihan bu anıt mezarı yaptırmaya karar verir.
   Günün ilk saatlerinde Tac Mahal'in duvarları pembe renktedir. Gün aydınlandıkça beyaza dönüşür. Dünyanın yedi harikasından biri olarak sayılan Tac Mahal, aynı zamanda İslam türbe mimarisinin en önemli eserlerindendir.
    Şah Cihan, Tac Mahal'i bitirdikten sonra kendisi için de bir an
ıt mezar yaptırmaya karar verir. İkinci Tac Mahal, şimdikinin aksine tamamen siyah mermerlerden işlenecektir. Fakat Şah Cihan, bu rüyasını gerçekleştiremeden oğlu Alemgir tarafından tahttan indirilmiş, hayatının geri kalanını Agra Kalesinde Tac Mahal'i seyrederek geçirmiştir. Ölünce de karısının yanına, Tac Mahal'e defnedilmiştir.



Lingaraj Tapınağı


Lingaraj Tapınağı/Hindistan-Orissa

    Shiva'ya ithaf edilen bir Hindu tapınağıdır. Orissa'nın başkenti Bhubaneswar'daki en eski tapınaklardan biridir.Tapınak Kalinga mimarisinin özünü temsil eder.
    Orissanın başkenti olan Bhubaneswar mimari açıdan önemli birkaç tapınağın bulunduğu bir tapınak kentidir. Bunların en büyüğü olan Lingaraj Tapınağı Orissa tarzı tapınak yapısının olağanüstü bir örneğidir. Bin yıllıktır. Bhubaneswar, Konarak ve Puri hacılar ve turistler tarafından çok sayıda ziyaret edilen, Orissa'nın  altın üçgenini oluştururlar.


Meenakshi Amman Tapınağı


Meenakshi Amman Tapınağı/Hindistan-Madurai

     Hindistan'ın Madurai şehrinde bulunan, Meenakshi Amman Tapınağının 2000 yıllık bir tarihi olduğu düşünülmekte. Yıllar içerisinde yenilenmiş ve eklentiler yapılarak değiştirilmiştir. Tapınak Shiva'nın karısı Parvati'nin bir  avatarı olan Meenakshi'ye adanmıştır. Tanrıçaya adanmış nadir Hindu tapınaklarındandır. Bu görkemli Hindu tapınağı son derece renkli ve detaylı binlerce heykelden oluşur. 16 ayrı kubbesi olup, içeride tapınağın merkezindeki iki asıl tapınak Shiva ve Meenakshi'ye adanmıştır. Bu alanlara Hindu olmayanların girmesi yasaktır.
   *Efsaneye göre; hiç kızı olmayan bir kral tanrılardan kızı olmasını istemiş ve iki kızı olmuştur. Biri ateşler içinden çıkmış ve üç göğüslüdür. Tanrılara nedenini soran kral; kızının evleneceği kişiyi bulduğu zaman, üçüncü göğsünün kaybolacağını öğrenir. Bu kız büyür ve kraliçe olmak için  tanrılar tarafından sınava tabi tutulur. Vishnu ve Brahma'nın sınavını geçer, ordularını devirir, fakat sıra Shiva'ya gelince kız utanır ve bir bakar ki üçüncü göğsü kaybolmuş. Bunun üzerine kendisinin aslında Parvati'nin bir avatarı olduğunu ve evleneceği kişinin de Shiva olduğunu anlar. Sonrasında evlenirler ve tüm dünya düğüne katılır. Uzun yıllar Madurai'de kaldıktan sonra tanrılar katına çıkarlar.


Angkor Wat Tapınakları


Angkor Wat Tapınakları/Kamboçya-Siem Reap

     Kamboçya'nın, Siem Reap şehrinin ormanlar arasına gizlenmiş, Angkor Medeniyetinin izlerini taşıyan, bu mistik ve esrarengiz tapınaklar 630 yıl hüküm süren Khmer Krallığı döneminde inşa edilmiştir. 50'den fazla tapınağın içerisinde en çok bilineni Angkor Wat'tır. Khmer krallarından Suryavarman tarafından Hindu tanrısı Vishnu adına 12. yüzyılda inşa edilmiştir.
   13.yüzyılda Tayland'dan gelen baskıya dayanamayan krallık 14.yüzyılda krallığını Phnom Penh'e taşır.4 asır boyunca terk edilmiş bu kadim topraklar 1858'de Fransız doğa bilimci Henri Mouhot tarafından yeniden keşfedilmiştir. Ve onun yayınlanan kitabı sayesinde de tüm dünyaya duyurulmuştur. 12.yüzyılda bir milyondan fazla insanın yaşadığı Angkor Wat, dünyadaki en büyük tapınaklardan biri olma ünvanını kazanmıştır. Yalnızca büyüklük olarak değil, aynı zamanda su üzerine inşa edilmesi bakımından da şimdiye kadar gerçekleştirilen en çarpıcı mühendislik projelerinden biridir. Angkor Wat, düzgün şehircilik planlarıyla geniş bir su dağıtım şebekesi kuran Khmer halkının zirveye ulaşmış yontma taş işçiliği ve yapı sanatının izlerini de taşıyor.
   Agkor Wat, dizaynındaki uyumluluk ile Antik Yunan ve Roma mimarisi ile kıyaslanırken, mimari ve sanatsal açıdan da Piramitler, Machu Picchu ve Tac Mahal ile aynı kategoride anılıyor.
Angkor Wat Tapınakları/Kamboçya-Siem Reap    Kamboçya'da balta girmemiş ormanların kalbinde yer alan tapınağın üzerinde toplanmış topraklar ve vahşi otlar, 20.yüzyılda temizlenmiş. 1970-80 yılları arasında Kızıl Kmerler  döneminde bakım çalışmaları dursa da, 90'lı yıllar sonrasında UNESCO Dünya Miras Listesine girmesiyle restorasyon çalışmaları yeniden başlamış. Alman Apsara Koruma Projesi (GACP) tarafından koruyucu melek heykelleri ve duvar heykelleri koruma altına alınmıştır.
   Angkor dediğimiz zaman yüze yakın tapınak, mezar ve antik kalıntının bulunduğu 1000 km karelik bir alanı aklımıza getirmemiz gerekiyor. 
    13.yüzyılda Hindu tapınağından Buddhist tapınağına dönüştürülen tapınak, şimdilerde her yıl 2 milyondan fazla turistin ziyaret ettiği bir yapı.



Khajuraho Tapınağı


Khajuraho Tapınağı/Hindistan-Madhya Pradesh

     Orta Hindistan'da, Madhya Pradesh eyaletinin Chattarpur bölgesinde yer alan  tapınaklarıyla ünlü ve tarihe tanıklık etmiş bir şehirdir, Khajuraho. Şehirde toplam 80 tapınak varken günümüze kadar sadece 20 tapınak korunabilmiştir. 950 ve 1150 yılları arasında inşa edilen tapınaklar Hindu Tanrılarına adanmıştır.
Tapınakta bulunan heykeller ve resimler gerçekten dikkat çekicidir. Bu eserlerle dönemin;tarih, sanat, tarım, ticaret, eğlence, insanlar ve tanrılarla ilgili birçok bilgiye ulaşabiliriz.
   *Efsane Ay Tanrısı Chandra ve Prenses Hemavati arasında geçen bir aşk hikayesiyle ilgilidir. Chandra, göl kenarında oturan güzel prensese  ilk görüşte aşık olur ve takibe almaya başlar. Chandra, güzel prensesin karşısına yakışıklı ve çekici bir prens olarak çıkar ve onu kendisine aşık etmeyi başarır.Daha sonra bu çiftin hep mutlu kaldıkları ve bu bölgeyi bir aşk şehrine çevirdikleri söylenir.



Brihadeeswara Tapınağı


Brihadeeswara Tapınağı/Tamil-Nadu

     Tamil Nadu'da yer alan Brihadeeswara Tapınağı; 'Büyük Tapınak' anlamına gelir. 11. yüzyılda kral Chola Raja Raja tarafından askeri zaferi kutlamak, imparatorun gücünü ve vizyonunu göstermek ve kraliyet törenleri düzenlemek için inşa edilmiştir.
   Dünyanın ilk tam granit tapınağıdır. Shiva'ya adanmış olan tapınağın ana salonunun Shiva'nın hizmetinde dans eden dansçılar ve müzisyenler tarafından kullanılmış olduğu söyleniyor. Tapınakta dokunulduğunda farklı sesler üreten bazı müzik sütunları vardır. Aynı zamanda tapınağın içerisinde Shiva'nın sergilediği 108 dans pozisyonu resmedilmiştir.
   Tapınağın girişinde uzunluğu 6 m ve yüksekliği 3.7 m olan bir Nandi (öküz) heykeli bulunur. Heykel 25 tonluk tek parça granit taştan oyularak yapılmıştır. Tapınağın kumbam olarak bilinen en üst yapısı yaklaşık 60 ton ağırlığında, tek bir granit taştan oyulmuştur. Brihadeeswara Tapınağı UNESCO Dünya Miras Listesinde yer almaktadır.


Prambanan Tapınakları


Prambanan Tapınakları/Endonezya-Java

      Prambanan Endonezya'nın Java Adasında, Hindu kültürüne ait en önemli görkemli yapılar topluluğudur. Bölgedeki tapınakların  tamamı M.Ö. 8-10. yüzyıllarda Hindu Rakai Pikatan döneminde yaptırılmıştır.
     Bölgede 3 ana tapınak bulunmaktadır ve bunlar Trimurti'yi (Brahma, Vishnu, Shiva) simgelemektedir. Bunların en görkemlisi kompleksin ortasında yer alan 47 metre uzunluğundaki Roro Jonggrang tapınağıdır. Shiva'ya adanan bu tapınağın kuzeyinde ve güneyinde yer alan diğer iki tapınak ise Vishnu ve Brahma'ya adanmıştır. Bu üç büyük tapınağın paralellerinde boyları daha küçük olan ve hayvan tanrıları adına yapılmış tapınaklar vardır. Bunlar Garuda, Hamsa Swan ve Nandi adına yapılmıştır. Her bir tapınak tek bir tanrı adına yapılmış olsa da içlerinde onlarca farklı tanrı heykelleri yer alır.
     Prambanan 1991 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesine alınmıştır.

   *Efsaneye göre dönemin prensesine aşık olan genç, prensesin aşkını kazanmak ister.Buna karşılık prenses, gencin asla gerçekleştiremeyeceği bir şart koyar. Eğer sadece bir gecede bin heykeli olan bir tapınak yaparsa gencin aşkını kabul edeceğini söyler.Efsane bu ya,genç sabaha kadar 999 tane heykeli yapar ve son heykelin yapımına başlar. Ancak bunu duyan prenses, bir hileye başvurur ve halka büyük bir ateş yakarak güneş doğmuş izlenimi verilmesini ister. Devasa ateşi gören genç güneşin doğduğunu zanneder. Fakat çok geçmeden bunun bir hile oluğunu ve aldatıldığını anlar. O kadar üzülmüştür ki, ona acıyan Tanrılar prensesi son heykel olarak bir taş yığını haline getirirler ve bininci tapınak lanetlenir.



Ajanta Mağaraları
Ajanta Mağaraları/Hindistan-Maharashtra

        Mağaraların oluşumu MÖ 200-MS 600 yılları arasında olmuştur. Rahiplerin toplantı ve yaşama yeri olarak düşünülmüş olan bu mağaraların duvarları Buddha'nın yaşamından esinlenen kabartma ve resimlerle bezelidir. Sunakları ve geniş toplantı odaları bulunmaktadır. Tamamen Buddha'ya adanmış olup duvarlarında Buddha'nın yaşamı ile ilgili kesitler yer almaktadır. Her mağaranın içi olağanüstü güzellikte kabartmalar, sütunlar ve kubbelerle süslenmiştir.
     UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan ve bugün koruma altında olan Ajanta Mağaraları, Hindistan'ın Maharashtra bölgesinde, Ajanta Dağlarının bazalt kayalarla kaplı tepelerinde yer alır. Mağaralar doğal değildir, Buddhist rahipler tarafından 29 farklı kaya bloğu oyularak oluşturulmuştur.
Ajanta Mağaraları/Hindistan-Maharashtra
     Tapınak mağaralar iki türdür: Viharalar (konut mağarlar), Şaytalar (toplantı mağaraları). Toplam sayısı 19 olan bu oyma mağaralardan 9. ve 10. şaytanın duvarlarını süsleyen freskler Satavhana Dekan sülalesinin tek kalıntısıdır. İlk kazılmış şaytaların her iki yanına sonradan oyulmuştur. Şaytalar, Gupta resminin en yüksek aşamasını gösteren örneklerle süslüdür.
     Ajanta Mağaraları, M.S. 480 yılında terk edilmiştir. Bunu izleyen 1300 yıl boyunca bulunduğu ormanın ağaçları arasında kaybolmuştur. Ta ki 1819 yılında, kaplan avına çıkan bir İngiliz subayı tarafından yeniden açığa çıkarılana dek.


Ellora Mağaraları


Ellora Mağaraları/Hindistan-Maharashtra

     Hindistan'ın Maharashtra eyaletinin kuzeyinde Aurangabad şehrinde yer alır. Kayalara oyulmuş eski tapınaklardan oluşan bu mağaralar UNESCO Dünya Miras Listesindedir. Ajanta Mağaralarına çok yakındır fakat aralarındaki farktan dolayı iki mağara kıyaslanamaz bile. Ellora'da yalnızca resimler değil buna benzer heykel ve heykelcikler de bulunmaktadır.
Kuzey-Güney doğrultusunda oyulmuşlardır ve en baştaki mağara ile en sondaki arasında yaklaşık 2 kilometre mesafe bulunmaktadır. Bu alanda toplam 34 mağara vardır. Bu 34 mağaranın tümü aynı dine ait değildir. 17 Hindu, 12 Buddhist ve 5 tane de Jainist tapınağı mevcuttur. Bu da tarihte farklı dinlere hizmet ettiğini ortaya koymaktadır.
   Mağaralarda bulunan resimler ve heykeller gerçekten işçilik harikasıdır. Bu heykeller özellikle yapılan ibadetleri ve törenleri anlatmaktadır. Birçok dine hizmet eden bu mağaralarda ilk tapınaklar Buddhistler adına inşa edilmiştir. Kayaların içine oyulan tapınakların işçilikleri fazlasıyla kaliteli ve günümüzde de orijinal yapısını korumaktadır. Tarihçilerin yaptığı araştırmaya göre yapım 150 yıl sürmüş ve yaklaşık 7000-10000 işçi bu tapınakların yapımında görev almıştır.
Ellora Mağaraları/Hindistan-Maharashtra
      Mağaraların en ortasında ana tapınak Kaisala bulunmaktadır. Kaisala'nın farklı olmasına neden olsan şey ise; yine kayaların etrafında oyularak oluşturulan bir avluya sahip olmasıdır. Araştırmalar 200.000 ton kayanın çekiç ve benzeri malzemelerle oyulması ve kazılması ile bu tapınakların meydana geldiğini ortaya koymaktadır.













Bahai/Lotus Tapınağı
Bahai/Lotus Tapınağı/Hindistan-Yeni Delhi

    Yeni Delhi'de yer alan tapınak 1986'da İranlı mimar Fariborz Sahba tarafından inşa edilmiştir. Delhi'deki bu tapınak dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan 7 Bahai tapınaklarının sonuncusudur. Yapısı Hint toplumu için kutsal sayılan nilüfer çiçeği biçimindedir. Tapınağın 9 girişi, 9 dini temsil eder. Beyaz mermerden yapılan bu tapınak mimari dalında birçok ödül almıştır. Yıllık ziyaretçi sayısı Tac Mahal'i bile geçmiştir.Tapınakta heykeller, din adamları, resimler, dinsel törenler gibi şeyler yok. Tek dine adanmış bir tapınak değil. Her dinden insan burada kendi kutsal metinlerini ve dualarını okuyup ibadetini yapabiliyor.


Virupaksha Tapınağı



     Hindistan'ın Hampi şehrinde bulunan Virupaksha Tapınağı, ufak bir ibadet alanı olarak planlanmış ancak sonradan büyütülmüştür. 7. yüzyılda inşa edildiği günden beri hizmete açık olan tapınağın en büyük girişi 50 metre yüksekliğindedir. Karnataka mimarisi ile yapılmıştır. Ana tapınak antre odaları, sütunlu salon ve açık bir sütunlu salondan oluşan bu yapıtı, sütunlu bir manastır, giriş geçitleri, avlular ve bir türbe çevreliyor. Bu tapınak Shiva'nın bir avatarı olan Virupaksha'ya adanmıştır. Bu yüzden Shiva inananları için önemli bir hac merkezidir.
     Tapınak Aralık ayında nişan ve evlilik törenleri için büyük ilgi görüyor.Aynı zamanda Şubat ayında da Araba Festivali burada kutlanmaktadır.
   Virupaksha Tapınağı UNESCO Dünya Mirası tarafından belirlenmiş Hampi Antlar Grubunun bir parçasıdır.


Tanah Lot Tapınağı


Tanah Lot Tapınağı/Endonezya-Bali

     Endonezya, Bali'de yer alan Tanah Lot Tapınağının 15.yüzyılda Rahip Nirartha tarafından yaptırıldığı iddia ediliyor. Bali dilinde Tanah Lot denizdeki toprak anlamına gelir. Hindu inanırlarının meditasyon ve ibadet için en sık geldikleri yerlerdendir.

Tanah Lot Tapınağı/Endonezya-Bali*Efsaneye göre, Endonezya kıyılarında gezen Nirartha, bu güzel kayayı görünce üzerinde gecelemiş. Kendisini görüp hediyeler sunmak için yanına gelen balıkçılara, bu kayanın Bali Deniz Tanrılarına tapınmak için uygun ve kutsal bir yer olduğunu, bu kayaya bir sunak inşa etmelerini söylemiş. Tanah Lot'un çevresinde kayalar ve yarıklar arasında gizli birçok yılan vardır. Tapınağın altında bulunan zehirli deniz yılanlarının tapınağı kötü ruhlardan koruduğuna,  Nirartha'nın eşarbından meydana gelmiş dev bir yılanın ise tapınağın muhafızı olduğuna inanılır.
Bu yılanların zararsız olduğu söylenmesine rağmen ziyaretçilerin dikkatli olması gerekir.









Banteay Srei
Banteay Srei Tapınağı-Kamboçya

      Kadının kalesi anlamına gelir. Diğer tapınaklara nazaran daha küçük bir yapıdadır. Shiva'ya adanmış bir Hindu tapınağıdır.  Tapınakta Ramayana destanına dair motiflere yer verilmiştir. Kırmızı kum taşı kullanılarak inşa edilmiştir. Bazıları oymacılığın ince bir el işçiliği olmasından dolayı tapınağın kadınlar tarafından inşa edildiğini ileri sürmüşlerdir.








Yorumlar